Na wstępie dzisiejszego wpisu musimy wyraźnie zrozumieć różnice pomiędzy wojną, a konfliktem zbrojnym. Jest to na tyle ważne, iż w obydwu przypadkach mamy do czynienia z czynnikiem ludzkim. Zarówno na wojnie jak i w trakcie konfliktu zbrojnego. Ze względu na tematykę blogu, my skupimy się tylko na dzieciach, które są ofiarami zarówno w trakcie działań zbrojnych jak i wiele lat po ich zakończeniu.
Zatem...jaka jest różnica pomiędzy wojną, a konfliktem zbrojnym?
Najprościej ujmując konflikt zbrojny obejmuje wszelkie działania zbrojne, nawet wówczas, kiedy wojna nie została wypowiedziana w sposób oficjalny. Wojna w rozumieniu prawnym oznacza zerwanie stosunków pokojowych i dyplomatycznych, pomiędzy co najmniej dwoma państwami i przejście do stosunków wojennych, czyli rozpoczęcie walki zbrojnej i wrogich działań skierowanych przez państwa wzajemnie przeciwko sobie.
Należy jednak podkreślić, iż każdy konflikt zbrojny może przerodzić się w wojnę.
Myślę, że przykładów wojny nie muszę tutaj podawać. Jednak dla zrozumienia różnicy wymienię kilka przykładów konfliktów zbrojnych:
Arabska Wiosna.
Konflikt o Kuryle.
Konflikt o Kaszmir.
Konflikt w Sudanie.
Mamy już definicje i przykłady. Możemy więc przejść do tego nad czym dzisiaj skupiam Waszą uwagę, czyli na konsekwencjach wszelkich działań zbrojnych na najmłodszych.
Konsekwencje dla dzieci uczestniczących w konflikcie.
Wojna może mieć znaczący i długotrwały wpływ na dzieci, wpływając na ich fizyczne, emocjonalne i psychiczne samopoczucie. Od powszechnych zabójstw, okaleczeń, uprowadzeń i przemocy seksualnej po rekrutację do grup zbrojnych.
" Dzieci żyjące w strefach konfliktów na całym świecie są nadal atakowane na szokującą skalę." UNICEF
Jakie zatem mamy rodzaje przemocy wobec dzieci mieszkających na terenach konfliktów?
Obrażenia fizyczne i śmierć.
W trakcie walk najmłodsi są ciągle narażeni na wszelkiego rodzaju obrażenia fizyczne. Wiele z nich może doprowadzić do śmierci. Wśród najczęściej wymienianych przyczyn zgonów wymieniana jest przemoc bezpośrednia (tortury), bomby oraz wszelkiego rodzaju ładunki wybuchowe, a także ostrzały. Według danych UNICEFU, tylko w 2020 roku broń wybuchowa oraz wybuchowe pozostałości wojny, były odpowiedzialnej za co najmniej 47% wszystkich ofiar wśród dzieci. W latach 2005 - 2020 pond 104 100 zostało zabitych lub okaleczonych w sytuacjach konfliktów zbrojnych.
Do szkód pośrednich zaś zaliczane jest niedożywienie, wybuchy epidemii, a także brak dostępu do podstawowych usług i opieki zdrowotnej.
2. Rekrutacja i wykorzystanie w siłach zbrojnych.
W niektórych regionach dotkniętych konfliktami dzieci mogą być przymusowo rekrutowane lub zmuszane do wstępowania do grup zbrojnych. Są tam narażane na bezpośrednią przemoc, zmuszania do udziału w walkach, znęcanie fizycznie i psychicznie. Takie doświadczenia mają poważny i długotrwały wpływ na ich samopoczucie i perspektywy na przyszłość.
"Chłopcy i dziewczęta mogą być wykorzystywani przez siły zbrojne lub grupy zbrojne w dowolnym charakterze, w tym jako bojownicy, kucharze, tragarze, posłańcy i szpiedzy, lub w charakterze seksualnym."
W ciagu ostatnich 15 lat ponad 100000 dzieci zostało zweryfikowanych jako rekrutowane y wykorzystane przez strony konfliktu. UNICEF jednak podkreśla, iż rzeczywista liczba przypadków jest znacznie wyższa.
3. Przemoc seksualna.
Do przemocy seksualnej zaliczamy akty gwałtu, niewolnictwo seksualne, przymusową prostytucję, przymusowe małżeństwa wśród dzieci oraz przymusową sterylizację. W niektórych przypadkach przemoc ta wykorzystywana jest do celowego upokorzenia populacji oraz wymuszenia na niej siły. O dziwo, przemoc seksualna stanowi najbardziej przemilczaną ze zbrodni w trakcie wojny. Dramatyczne opisy takich aktów można znaleźć między innymi w książce "Efekt Lucyfera" Profesora Philipa Zimbardo. Jednak pamiętajmy, że obecnie tuż za naszą granicą trwa konflikt, który przeraża w już odkrytych aktach przemocy seksualnej.
Pozwolę sobie zacytować Martę Havryshko - stypendystkę URIS na Uniwersytecie w Bazylei i członkini Międzynarodowej Grupy Badawczej „Przemoc seksualna w konfliktach zbrojnych“, w której pisze o przemocy wobec kobiet w czasie wojny w Ukrainie (także w kontekście historycznym), o losach ofiar tej przemocy i o dzieciach urodzonych z powodu wojny.
"Przemoc seksualna wobec dzieci jest jedną z najbrutalniejszych zbrodni wojennych żołnierzy rosyjskich w Ukrainie. Najmłodszą odnotowaną dotychczas ofiarą jest czteroletnia dziewczynka, nad którą znęcało się dwóch rosyjskich żołnierzy, na oczach jej matki i ojca. Również jej rodzice padli ofiarą przemocy seksualnej, czego dziewczynka była świadkiem.
Obecność dzieci podczas gwałtu na ich mamach jest typowa dla przestępczości seksualnej rosyjskich okupantów w Ukrainie. Konsekwencje dla tych dzieci są dramatyczne. Weźmy przykład sześcioletniego chłopczyka z Mariupola, który przez kilka dni był świadkiem, jak rosyjscy żołnierze gwałcą jego mamę, na skutek czego kobieta zmarła a chłopiec posiwiał. Piętnastoletni chłopak, którego mamę gwałcono a ojca zabito, przez długi czas walczył z myślami samobójczymi.
Gwałt zadawany dziecku sprawia trudny do opisania ból jego matce, zwłaszcza gdy jest ona tego świadkiem. Tak było w przypadku Marii, na jej oczach zgwałcono jej jedenastoletniego syna. Oprawcy przywiązali ją do fotela i przytrzymywali jej głowę tak, aby dokładnie widziała, co dzieje się z jej dzieckiem. Maria jeszcze długo po tym traumatycznym doświadczeniu opowiadała tę historię w trzeciej osobie tak, jakby to dotyczyło innej kobiety i jej syna. Dysocjacja stała się jej mechanizmem obronnym, dzięki któremu znalazła siły na dalsze życie, wbrew przeciwnościom losu.
Znane są również przypadki gwałtów zbiorowych na dzieciach, jak na przykład na dwunastoletniej dziewczynce z obwodu ługańskiego. Znęcało się nad nią dziesięciu rosyjskich żołnierzy. Wiele tego typu przestępstw odnotowano w Buczy, w obwodzie kijowskim. Pośród ekshumowanych szczątków ofiar masakry w Buczy, odnaleziono ciało dziewięcioletniej dziewczynki ze śladami spermy siedmiu różnych mężczyzn."
4. Brak dostępu do edukacji.
Konflikt zakłóca dostęp dzieci do edukacji. Szkoły mogą zostać zniszczone, uszkodzone lub zajęte przez ugrupowania zbrojne, pozostawiając dzieci bez dostępu do formalnej edukacji. Zakłócona edukacja może mieć długoterminowe konsekwencje, utrudniając ich rozwój osobisty, ograniczając przyszłe możliwości i utrwalając cykle ubóstwa.
Zarówno szpitale jak i szkoły powinny być miejscami chronionymi, w których dzieci są bezpieczne nawet w czasie wojny czy konfliktu. Ataki na te placówki to dowód na łamanie praw dzieci w tym prawo do edukacji. Jak podaje ONZ w latach 2005 - 2020 odnotowano 13 900 takich przepadków.
5. Przesiedlenia i status uchodźcy.
Każda wojna zmusza często całe rodziny do opuszczenia swoich domów. Dzieci mogą doświadczać utraty znajomego otoczenia, rozłąki z członkami rodziny oraz trudności w dostępie do edukacji, opieki zdrowotnej i podstawowych potrzeb. Przesiedlenie może zakłócić ich systemy wsparcia społecznego i narazić ich na dalsze zagrożenia i słabości.
Ponadto część dzieci ginie w trakcie samej ucieczki.
6. Uprowadzenia.
Niezależnie od tego, czy jest to umyślny akt przemocy czy odwet, zasianie strachu wśród ludności, przymusowa rekrutacja czy wykorzystywanie seksualne, uprowadzenie jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych naruszeń popełnianych zbrodni wobec dzieci w sytuacjach konfliktów zbrojnych.
Już w czasie II wojny światowej rabunek dzieci był częścią szerszego założenia przesiedleńczo-germanizacyjnego. Dzieci były uprowadzane przemocą i często w wyniku zamordowania ich rodziców. Po skierowaniu dzieci do obozów selekcji rasowej, niszczono metryki urodzenia zastępując je nowymi, zmieniano nazwiska na niemieckie i dokonywano wstępnej germanizacji.
Obecnie podobna sytuacja odbywa się za naszymi granicami. Porwanym dzieciom z Ukrainy odbiera się obywatelstwo, utrudnia kontakty z bliskimi. Część z nich jest także szkolona do walk zbrojnych.
Proszę jednak pamiętać, że mowa nie jest tylko o dzieciach, które posiadają rodziców. W konfliktach zbrojnych "znikają" całe domy dziecka. Niektóre dzieci kierowane są do "płatnych" adopcji inne zaś wykorzystywane w prostytucji. Proceder handlu dziećmi jest
" Handel dziećmi jest ściśle powiązany z poważnymi naruszeniami wobec dzieci w konfliktach zbrojnych, w tym rekrutacją i wykorzystywaniem porwań dzieci, atakami na szkoły i szpitale oraz przemocą seksualną. Jednak dzieci będące ofiarami handlu ludźmi w sytuacjach konfliktowych rzadko otrzymują pomoc, ochronę i opiekę rehabilitacyjną, do których mają prawo. Odmowa pomocy humanitarnej zwiększa luki w ochronie."
Geneva 2022
7. Odmowa dostępu do pomocy humanitarnej dla dzieci.
Walczące strony często odmawiają podmiotom humanitarnym dostępu do potrzebujących lub uniemożliwiają dotarcie pomocy do ludności cywilnej. Cywilom odmawia się również pomocy, gdy pracownicy organizacji humanitarnych są atakowani i traktowani jako zagrożenie. W ostatnich latach odmowa dostępu pomocy humanitarnej stała się jednym z najbardziej rozpowszechnionych poważnych naruszeń wobec dzieci w sytuacjach konfliktów zbrojnych udokumentowanych przez ONZ. Tylko w 2020 roku ONZ zgłosiła ponad 4100 przypadków odmowy dostępu pomocy humanitarnej dzieciom przez strony konfliktów zbrojnych, państwa jak i niepaństwowych grup zbrojnych.
Watchlist on Children and Armed Conflict i Instytut Międzynarodowych Spraw Humanitarnych (IIHA) Uniwersytetu Fordham przeprowadziły badania dotyczące odmowy dostępu do pomocy humanitarnej dzieciom w konfliktach zbrojnych i opracowały wspólny dokument programowy.
Z pełnym raportem możecie zapoznać się pod tym linkiem:
"Według raportu Aid Worker Security Database (AWSD) z 2021 r.63 przemoc wobec pracowników organizacji humanitarnych doprowadziła do 484 ofiar śmiertelnych (117 zabitych, 242 rannych i 125 porwanych), co czyni rok 2020 najgorszym rokiem w historii pracowników organizacji humanitarnych po raz drugi w historii. rząd, pomimo ograniczeń w programowaniu pomocy humanitarnej spowodowanych pandemią COVID-19. Największą liczbę ataków na pracowników organizacji humanitarnych odnotowanych przez AWSD w 2020 r. odnotowano w Sudanie Południowym, Syrii, Demokratycznej Republice Konga (DRK), Republice Środkowoafrykańskiej, Mali, Etiopii, Somalii, Afganistanie, Nigerii i Kamerunie."
8. Uraz emocjonalny i psychiczny.
Wojna to także stres i traumatyczne doświadczenia. Dzieci będące ofiarami konfliktów stają się świadkami śmierci bliskich. Wiele z nich doświadcza wysiedlenia i utraty domu i całej społeczności, w której były wychowywane. Ponadto same stają się ofiarami przemocy fizycznej. Takie doświadczenia mogą prowadzić do traumy psychicznej, w tym zespołu stresu pourazowego (PTSD), lęku, depresji, koszmarów sennych i trudności z koncentracją.
Jednak to nie wszystko...
Jest pewna grupa dzieci, która przez lata odczuwa skutki konfliktów, mimo iż nigdy nie była ich świadkiem czy ofiarą bezpośrednią. To grupa, o której chciałam dzisiaj napisać. Wśród nich znajdują się także najsłynniejsi seryjni mordercy na świecie. O kim mowa?
To dzieci i wnuki weteranów wojennych.
Ale od początku....
Traumatyczne doświadczenia wpływają na każdy aspekt człowieka, co ma konsekwencje dla dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i emocjonalnego. Weterani są bardziej narażeni na przeżycie traumy w wyniku walki, przemocy, wojskowych urazów seksualnych i nie tylko. W wyniku służby wojskowej mogą doświadczać różnych problemów ze zdrowiem psychicznym, takich jak zespół stresu pourazowego (PTSD), depresja, lęk lub nadużywanie substancji. Ponadto doświadczanie traumy może prowadzić do znaczących zmian w strukturze i funkcjonowaniu mózgu, powodując doświadczanie stresu długo po zakończeniu traumatycznego wydarzenia.
"U weteranów z zespołem stresu pourazowego reakcja „walcz lub uciekaj” w mózgu może powodować trwałe, niepokojące objawy, takie jak koszmary senne i retrospekcje. Część mózgu znana jako ciało migdałowate staje się powiększona lub nadmiernie aktywna, co prowadzi do niepokoju, nadmiernej czujności lub uczucia niepokoju wywołanego przez sytuacje, ludzi i inne rzeczy, które przypominają im o traumie."
Trauma, depresja i stres pourazowy mogą wpływać zarówno na życie w społeczeństwie jak i zdolności rodzicielskie, dostępność emocjonalną, niestabilność i stres w rodzinie.
Po powrocie ze służby weterani mogą napotkać trudności w przystosowaniu się do życia cywilnego, w tym trudności w znalezieniu pracy, radzeniu sobie z urazami fizycznymi lub psychicznymi lub ponownym nawiązaniem relacji. Stres i presja, których doświadczają, mogą spłynąć na ich dzieci, wpływając na dynamikę rodziny i ogólne funkcjonowanie rodziny. Kiedy weterani zmagają się z nierozwiązaną traumą lub wykazują objawy agresji lub drażliwości, może to stworzyć dla ich dzieci środowisko, które jest emocjonalnie stresujące lub potencjalnie agresywne.
Trudności finansowe po służbie mają także wpływ na stabilność ekonomiczną rodziny, ograniczonych zasobów i ograniczonego dostępu do podstawowych potrzeb i możliwości dla dzieci.
Niestety wszystkie te problemy, z którymi pozostają byli obrońcy ojczyzny, doprowadzają także to czynów przestępczych. W samych Stanach Zjednoczonych prawie 8% weteranów odbywa karę więzienia.
Istnieją pewne dowody sugerujące, że osoby bezpośrednio dotknięte wojną mogą zostać popchnięte do przemocy po powrocie do domu. Uogólnianie wszystkich osób cierpiących na zespół stresu pourazowego jako niedoszłych morderców byłoby niesprawiedliwe, jednakże wykazano, że niewsparci weterani wojenni z tą chorobą popełniają brutalne przestępstwa częściej niż inni członkowie społeczeństwa. Dr Peter Vronsky w ksiażce "Sons of Cain" wskazuje, iż 82% wskazuje iż następstwa wojny mogą wywołać morderczy zamiar u tych, którzy mogą być do niej skłonni.
"82% amerykańskich seryjnych morderców w XX wieku było aktywnych w latach 1970-1999. Dorastali w latach 40."
Dziennikarz i pisarz David Philipps śledził batalion żołnierzy powracających z Iraku (z których wielu cierpiało na zespół stresu pourazowego) w swojej książce Lethal Warriors z 2010 roku. Twierdzi w nim, że „wskaźnik morderstw na mieszkańca dla tej małej grupy był sto razy wyższy niż średnia krajowa”.
"Wojna w Wietnamie była jednym z najbardziej skomplikowanych, krwawych, kontrowersyjnych i szalonych konfliktów we współczesnej historii. Była też jedną z najmniej uzasadnionych. Żołnierze amerykańscy zostali zaprogramowani do zabicia wroga po drugiej stronie świata, który nie stanowił żadnego zagrożenia dla nich, ich kraju i ich rodziny. Rzeź tych, których zabili, rzeczywiście ciążyła im na sumieniu."
Dzieci zawsze patrzą na swoich rodziców jako wzór do naśladowania. Niestety dzieci powracających z walk żołnierzy często doznają przemocy ze strony swoich opiekunów. Ci, którzy wykazują odporność, determinację i pozytywne strategie radzenia sobie, mogą mieć pozytywny wpływ na wartości i rozwój charakteru swoich dzieci. I odwrotnie, jeśli weterani zmagają się z własnym przystosowaniem lub angażują się w negatywne mechanizmy radzenia sobie, może to wpłynąć na zrozumienie przez ich dzieci odpowiednich zachowań i strategii radzenia sobie.
" Czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci."
Pomyśl sam Czytelniku co czeka te wszystkie dzieci, żołnierzy i całe ich rodziny mieszkające zarówno na Ukrainie jak i Rosji za 10 - 15 lat.
Życzę Ci spokoju i pokoju,
Alicja Stańska
__________________________________________________________________________________
Źródła:
https://www.unicef.org/stories/children-under-attack-six-grave-violations-against-children-times-war
Comments