Analiza przemocy.

"Jak ma wyglądać morderca? Powinienem spływać krwią i mieć kły?" Joseph Paul Franklin, seryjny morderca, który zabił ponad 15 osób w latach 1977 - 1980.

Co kształtuje morderców? Czy każdy z nas może nim być?

Czy nasza przeszłość ma wpływ na naszą przyszłość?

Sam Ted Bundy powtarzał wielokrotnie, że wywodził się z dobrego domu, wiec musi być z natury zły. Jednakże zło nie jest konceptem naukowym, a religijnym. I tak jak historia jego dzieciństwa, która pokazuje prawdziwe przyczyny brutalnych zachowań Bundiego w życiu dorosłym, tak historie wielu innych oprawców zajmują głowy naukowców na całym świecie i są także moim przedmiotem badań.

"Jego życie było tragiczne od poczęcia." Dr Dorothy Otnow Lewis

Naukowiec próbuje zrozumieć, co motywuje człowieka do popełnienia czynu zakazanego, społeczeństwo zaś ocenia emocjonalnie. I tak jak jedni naukowcy badają zaburzenia, genetykę, tak inni czynniki środowiskowe oraz wychowanie.

Dr Dorothy Otnow Lewis to amerykańska psychiatra, naukowiec oraz biegły sądowy w wielu głośnych sprawach o morderstwo w tym morderstwa seryjne. Przez ponad 40 lat badała oprawców. Jej szczególnym zainteresowaniem było połączenie predyspozycji psychotycznych lub urazy mózgu z doświadczaniem długotrwałej i dotkliwej przemocy, oraz społeczno-psychologiczno-biologiczne czynniki odgrywające kluczową rolę, których skutkiem może być wykreowanie niebezpiecznego człowieka, zdolnego zabić.

W początkowych latach kariery Dr Lewis zajmowała się przede wszystkim młodocianymi przestępcami. Jak sama mówi:

"Większość z nich miała bogate biografie: wypadki, poparzenia, zatrucie tlenkiem węgla - sprawcami byli rodzice."

Odkryła, iż mordercze skłonności występują częściej u ofiar przemocy oraz dzieci, które cierpiały na dysfunkcję mózgu. Część z urazów z lat dziecięcych, które wpłynęły na behawioralne skutki morderców to: bicie, potrząsanie, rzucanie o ścianę, czego skutkiem były liczne mikrowylewy. Co ciekawe " czasami tylko one odróżniały agresywnych pacjentów oddziału od nieagresywnych".

Jim Clement Specjalista ds. Profilowania FBI mówi:

"Genetyka ładuje broń, jej osobowość i psychologia celują, a ich doświadczenie pociąga za spust".

Głębokie traumatyczne przeżycia w dzieciństwie mają wpływ na dorosłe życie. Oprócz kształtowania osobowości mogą mieć także wpływ na wybory życiowe.

"Genetyka i środowisko współpracują ze sobą, zachęcają do agresywnych zachowań" "Anatomia przemocy" Dr Adrian Raine Profesor Kryminologii i Psychiatrii.

Jednak, aby szkodliwe uwarunkowania genetyczne stworzyły w człowieku skłonności przestępcze, musi dojść do zetknięcia z czynnikami środowiskowymi jak przemoc psychiczna, fizyczna, maltretowanie czy wykorzystywanie seksualne.

Dla przykładu warto wspomnieć historię jednego z seryjnych morderców, których sylwetkę przedstawiam na mojej najnowszej wystawie "Czyja wina?".

Andrei Romanovich Chikatilo

Data urodzenia: 16 października 1936

Liczba ofiar: 53 - 56

Data zabójstw: 1978 - 1990

Data aresztowania: 20 listopada 1990

Data śmierci: 16 luty 1994

Wyrok wykonano poprzez pojedynczy strzał w głowę za prawym uchem.

Andrei urodził się na Ukrainie we wsi Jabłocznoje w czasach, gdy Ukraina mierzyła się z największym w historii głodem, który zdziesiątkował ludność Związku Radzieckiego. W chwili jego narodzin ZSRR przystąpił do wojny z Niemcami, która skutkowała ciągłymi nalotami bombowymi.

Tuż po narodzinach mały Andrei zachorował na wodogłowie, które spowodowało problemy z narządami płciowymi, a ich skutkiem było między innymi nocne moczenie aż do późnego okresu dojrzewania. Ponieważ chłopiec spał na jednym łóżku z rodzicami, matka karała go biciem za każde moczenie się w nocy. Ponadto, gdy zniknął jego starszy brat Stephan, Anna ( matka ) wmówiła chłopcu, iż został on porwany i zjedzony przez głodujących sąsiadów.

Ojciec Andreia został powołany do wojska i walki z Niemcami. W czasie wojny został schwytany przez Niemców i oskarżony przez swoich rodaków o zdradę, czego wynikiem było zastraszanie małego Andreia w szkole.

W wieku 15 lat Czikatilo odbył nieudany stosunek z młodą dziewczyna, która wyśmiała go publicznie. Nastolatek odkrył wtedy, iż choruje na chroniczną impotencję. To wydarzenie wpłynęło na wszystkie przyszłe doświadczenia seksualne Andreia.

22 grudnia 1978 dorosły Chikatilo próbuje zgwałcić 9 letnią dziewczynkę. Ponieważ nie jest w stanie osiągnąć erekcji postanawia ją zabić. Wtedy okazuje się, że mężczyzna doznaje wytrysku w chwili mordowania dziecka nożem. Andrei zrozumiał, iż jest w stanie osiągnąć podniecenie seksualne i orgazm jedynie poprzez dźganie i cięcie swoich ofiar ( kobiet i dzieci ). Jest jednym z nielicznych morderców, którzy dopuścili się kanibalizmu.

Analiza sekwencji zachowań w życiu seryjnych morderców:

od wykorzystywania w dzieciństwie do metod morderstwa.

W 2020 roku, Abbie Jean Marono z Uniwersytetu Lincolna w Wielkiej Brytanii, publikuje ciekawe badanie "A Behaviour Sequence Analysis of Serial Killers’ Lives: From Childhood Abuse to Methods of Murder", których celem jest "Dostarczenie nowej metody mapowania sekwencji rozwojowych historii życia seryjnych morderców. Rola molestowania we wczesnym dzieciństwie prowadząca do typów seryjnych morderstw i zachowań związanych z morderstwami."

Abbie przeprowadziła badania na 233 męskich seryjnych mordercach, którzy zaznali wykorzystywania w dzieciństwie ( fizycznego, seksualnego lub psychicznego ). Analiza sekwencji zachowań została wykorzystana do wykazania znaczących powiązań między zachowaniami, a wydarzeniami w ciągu ich życia.

Przemoc fizyczna w dzieciństwie, a wpływ na zachowania oprawcy w życiu dorosłym.

W przypadku przemocy fizycznej występowała wyraźna sekwencja między doświadczeniem przemocy fizycznej i typologią gwałtu, a typologią gniewu. Osoby z typologią gwałtu dokonywały morderstwa szybko, a miejsca zbrodni wykazywały oznaki wiązania ofiary. Zbrodnie charakteryzowały się przesadą.

Przemoc psychiczna w dzieciństwie, a wpływ na zachowania oprawcy w życiu dorosłym.

W przypadku przemocy psychicznej istniała wyraźna sekwencja między doświadczeniem znęcania się psychicznego i typologią gwałtu / pożądania, a korzyściami finansowymi.

We wszystkich przypadkach, w których motywacją był zysk finansowy, zbrodni dokonywano szybko. Jednak jeśli typologią był gwałt / pożądanie, to czas popełniania zbrodni się wydłużał. Istniał również silny związek między torturami, a dowodami na przesadne okaleczanie ciała.

Wykorzystywanie seksualne w dzieciństwie, a wpływ na zachowania oprawcy w życiu dorosłym.

W przeciwieństwie do innych rodzajów nadużyć, wykorzystywanie seksualne było powiązane ze wszystkimi czterema typologiami ( gwałt, pożądanie, władza, gniew).

Oprawcy przestępstw seksualnych byli bardziej skłonni do torturowania ofiar. Czas dokonania zabójstwa był krótszy, jednak nacechowany okaleczaniem ofiary.

"Wcześniejsza literatura sugeruje, że wczesne znęcanie się fizyczne prowadzi do późniejszej agresji i przemocy (Widom, 1989). Obecne wyniki częściowo to potwierdzają. Chociaż osoby, które były wykorzystywane fizycznie, częściej wykazywały „przesadę” wobec swojej ofiary, najbardziej szczególnie brutalne metody zabijania stosowali ci, którzy byli wykorzystywani seksualnie lub psychicznie we wczesnym okresie życia. Na przykład okaleczanie, tortury i wiązanie ofiary były bardziej typowe dla seryjnych morderców, którzy doświadczyli wykorzystywania seksualnego. Co więcej, ci, którzy byli wykorzystywani seksualnie, rzadko wykazywali oznaki przesady, a morderstwa były zwykle dokonywane szybko. Nie dotyczyło to zarówno przemocy fizycznej, jak i psychicznej, ponieważ obie strony wykazały dowody przesady

Co więcej, wszystkie zarejestrowane morderstwa zostały przeprowadzone szybko przez tych, których sklasyfikowano jako motywowanych władzą. Nie było również dowodów na jakiekolwiek tortury, okaleczenia lub przesadę." Abbie Jean Marono.

Narodowy Instytut Sprawiedliwości USA

Dr Herrenkhol wraz ze swoimi współpracownikami z Narodowego Instytutu Sprawiedliwości w USA, przeprowadzili badania "Skutki znęcania się nad dziećmi, przemocy w wieku młodzieńczym, aprobaty rówieśników i postawy popierające przemoc na przemoc partnera w życiu dorosłym", które wyraźnie wykazują, iż wykorzystywanie w dzieciństwie zwiększa ryzyko zachowań przestępczych w wieku dorosłym, zachęcając do zachowań aspołecznych w dzieciństwie. "Cykl przemocy" u osób, które w przeszłości były krzywdzone w dzieciństwie, przy czym ofiary przemocy w dzieciństwie częściej wykazywały przemoc w późniejszym życiu.

Zatem. Czy można ocenić zachowania oprawców bez zapoznania się z ich biografią? Według opinii publicznej, mordercy, a w szczególności seryjni mordercy, to ludzie pozbawieni sumienia, którzy czerpią przyjemność z zabijania. Zaburzone dzieciństwo jest dość powszechne w ich profilach. Ważne jest zatem, aby upewnić się, że każde dziecko otrzymuje miłość i opiekę od swoich opiekunów. Bo tak naprawdę jeśli znajdziemy jedną igłę w stogu siana, może to być przypadek. Jeżeli jednak trafimy na nią drugi raz, w środku musi być ich całe mnóstwo.

“Coraz większa wiedza o genezie przemocy miesza kategorie winy oraz poczytalności. Ludzie mają potrzebę ochrony, zemsty, swoją moralność. Ale aby zrozumieć, trzeba wybaczyć, a ostatnimi czasy wybaczanie nie jest w modzie. Może Bundy miał rację? Bardziej interesują nas krwawe szczegóły zbrodni niż jej powody. Akt zabójstwa pobudza nasz układ limbiczny. Ludzie walczą o miejsca na egzekucjach.” Dr Dorothy Otnow Lewis

Miłego dnia,

Alicja Stańska

__________________________________________________________________________________

Link do badań "A Behaviour Sequence Analysis of Serial Killers’ Lives: From Childhood Abuse to Methods of Murder": https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7144278/

Link do badań "Pathways Between Child Maltreatment and Adult Criminal Involvement": https://nij.ojp.gov/topics/articles/pathways-between-child-maltreatment-and-adult-criminal-involvement